Morgaŭo relanĉos en junio!

Morgaŭo feliĉe anoncas hodiaŭ, ke la klopoda periodo finiĝis sukcese. La celo ĝis nun de Morgaŭo estis provi porti al la Esperanto-mondo simplan mallongan novaĵservon, kaj feliĉe ni povas anonci, ke la rezultoj de la eksperimento montras, ke Morgaŭo povos esti daŭre sukcesa. Pro tio, ni haltigas la nunan klopodon, kaj intencas re-lanĉi plene Morgaŭon pli bele, pli forte, kaj pli grande post mallonga tempo.

Ni dankas al ĉiuj el la subtenantoj, legantoj kaj kontribuintoj ĝis nun, kaj kore promesas, ke Morgaŭo revenos en junio 2017!

ĜIS JUNIO!!!

Novaĵo pri Morgaŭo baldaŭ....

Bonvole atendu, ni anoncos freŝan bonan novaĵon pri Morgaŭo baldaŭ. Ni dankas vin por via daŭra subteno de ĉi tiu projekto.

Tertremo ĉe la Filipinoj

Mapo de la tertremo
(foto-fonto)

Tertremo subite ĉi-vespere okazis en la Filipinoj, kun forteco 5,4 laŭ la skalo de Richter. La centro de la tertremo estis en la provinco Batangas, sur la filipina insulo de Luzon. Multaj malpli fortaj postaj tertremoj ankoraŭ okazas dum la nokto.

Terorista atako en la metroo de Sankt-Peterburgo

Hieraŭ okazis bomba eksplodo en la metroo de la rusa urbo Sankt-Peterburgo. 14 (dek kvar) homoj mortis pro la  terorista atako. Dekoj da homoj estis vunditaj. Laŭ la rusaj enketistoj (tiuj, kiuj esploras pri la afero por eltrovi informon), la atakinto estis ruso, kiu naskiĝis en Kirgizio. La atakinto nomiĝas  Akbarzhon JALILOV. La rusa prezidento Vladimir PUTIN esprimis kondolencojn por la viktimoj.

Reformado de Tokia Elektropova Kompanio

Enoficiĝonta prezidanto de Tokia Elektropova Kompanio KAŬAMURA Takaŝi donis gazetaran konferencon en Tokio la 3-an de aprilo, 2017. Tie li diris, ke teamo de eksteraj direktoroj estos organizata por reformadi la kompanion. Li ankaŭ emfazis, ke li antaŭenpuŝos restrukturadon kaj re-aktivigadon de nukleaj centraloj por la kompanio por financigi kompensadon al viktimoj de la akcidento ĉe Fukuŝima Unua Nuklea Centralo kaj ĝian malmuntadon. Fukuŝima Unua kripliĝis pro la grandega tertremo kaj sekvintaj cunamoj okazintaj en la 11-a marto de 2011.

de gast-kontribuanto Bonakuraĝo.

Lingva ŝanĝo ĉe Morgaŭo

toki pona

Hodiaŭ ni bedaŭras anonci, ke la kontribuantoj kaj redaktoro de Morgaŭo decidis ŝanĝi la lingvon de Morgaŭo. Ekde nun, la lingvo de Morgaŭo estos la lingvo toki pona, kiun ni elektis, ĉar ĝi estas pli simpla ol Esperanto. Toki pona estas "lingvo simpla/bona" en la lingvo toki pona. Ni ankaŭ ricevis konsilon, ke oni opinias, ke la lingva nivelo de Esperanto en ĉi tiu retejo estas tro malfacila por la kontribuantoj. Pro tio, Morgaŭo renomiĝos "sitelen pi tenpo kama" (paĝo de tempo venonta).

mi weka e toki Epelanto. tenpo ni, la mi wile toki e toki pona. sitelen ni li toki pona. o pona.

Terorista atako en Londono

Westminster
(foto-fonto)

Hodiaŭ okazis terorista atako en Londono, en la registara kvartalo Westminster. Laŭ la BBC, kvar homoj jam mortis pro la atako. Policanoj pafis la atakanton.

Breksiĝo komenciĝos la 29an de marto

Breksiĝo
(foto-fonto)

La ĉefministrino de la Unuiĝinta Reĝlando, Theresa MAY, hodiaŭ anoncis, ke la procedo por Breksiĝo komenciĝos la 29an (dudek naŭan) de marto, 2017 (dumil dek sep). La Unuiĝinta Reĝlando formale devas sciigi al la Eŭropa Unio, ke la eliro komencas laŭ la reguloj en Artikolo 50 (kvindek) de la Lisbona Traktato. May kaj ŝia registaro havos nur du jarojn por diskuti la eliron, kaj la eliro de Britio el la Eŭropa Unio finfine okazos en marto 2019 (dumil dek naŭ).

Kanada instruistino gajnas "Monda Instruisto"-premion

Maggie MacDonnell
(foto-fonto)

Kanada instruistino Maggie MacDonnell gajnis ĉi-semajnfine premion de miliono da usonaj dolaroj. por ŝia aktiveco en instruado, pere de la Global Teacher Prize (Monda Instruisto-Premio). Ŝi instruas ĉe la Ikusik lernejo en Salluit, kiu estas malvarmega, izolita (tre fora) vilaĝo en la kanada arkta regiono.

Ŝi instruas en regiono, kie estas sanproblemoj, sociaj problemoj, sinmortoj, alkoholuzado, kaj droguzado inter la junuloj. Ŝi fondis programojn inter la studentoj por plibonigi iliajn vivojn.

Eŭropo trankviliĝas kaj festas pro nederlanda elektada gajno de Rutte

Mark RUTTE festas
(foto-fonto)

Mark RUTTE povas eble regajni la postenon de ĉefministro de Nederlando, ĉar lia partio estis la plej populara en la nederlanda voĉdono. La kontraŭ-enmigrada, kontraŭ-EUa (Eŭropa Unio), kontraŭ-islama partio de la ekstremisto Geert WILDERS nur sukcesis gajni duan vicon. Homoj en la tuta Eŭropo festis la gajnon. Angela MERKEL, la germana kancelierino, diris, ke la gajno estis "bona tago por demokratio".

Nederlando voĉdonas

Nederlanda parliamento

Hodiaŭ Nederlando voĉdonas por nova registaro. Du el la plej popularaj kandidatoj estas Mark RUTTE, de centra-dekstra partio, kaj la ekstremdekstra Geert WILDERS, kiu staras kontraŭ islamo, la Eŭropa Unio, kaj enmigrado. 28 (dudek ok) partioj entute konkursas por gajni 150 (cent kvindek) parliamentajn (registarejo) postenojn.

Neĝoŝtormo ekfalas sur nord-orientan Usonon

Centra Parko, Novjorko sub neĝo

Peza vintra neĝoŝtormo ekfalas nuntempe sur nord-orientan Usonon. Krizostato estis deklarita en usonaj ŝtatoj Virginio, Novjorkio, Pensilvanio, Konektikuto, kaj Nov-Ĵerzejo pro la ŝtormo.

La neĝo kaŭzas problemojn por pli of 50 (kvin dek) milionoj da homoj. Oni konsilas tiujn en la tuŝatajn lokojn ne eliri la domon dum la ŝtormo; tamen en Novjorko, kelkaj homoj eĉ skias tra la Centra Parko.

Plano: Dua referendumo por skota sendependeco

Nicola Sturgeon

La skota Unua Ministrino Nicola STURGEON hodiaŭ anoncis, ke ŝi planas peti permeson starigi denove referendumon (demandi al la landanoj per voĉdono pri politika afero) pri sendependeco de Skotlando el la Unuiĝinta Reĝlando. La lasta referendumo okazis en 2014 (dumil dek kvar). Kvankam la rezulto de la lasta referendumo estis "ne" al sendependeco, ŝi kaj la Skota Nacia Partio nun kredas, ke la politika situacio en Skotlando ŝanĝiĝis post la referendumo pri breksiĝo (brita eksiĝo el la Eŭropa Unio). La ĉefministrino de la Unuiĝinta Reĝlando Theresa MAY diris, ke la situacio estas "bedaŭra".

La Papo anoncas viziton al paca Kolombio

La flago de Kolombio

La Papo anoncis sabaton, ke li vojaĝos al Kolombio dum septembro ĉi-jare. Lia Moŝto vizitos nur unu landon en Sud-Ameriko. Li havas grandan intereston pri Kolombio, ĉar li volas helpi la konstruadon de paco en la lando.

Lastjare en novembro la registaro de Kolombio kaj ribela marksista-leninista grupo FARK (Fortoj Armitaj Revoluciaj de Kolombio) finfine konsentis al paca akordo, post jardekoj da enlanda milito inter la ribeloj kaj la registara armeo.

Anglio gajnas en la Ses-Nacia Rugbea Turniro

Ses-Nacia Rugbea Turniro

Hodiaŭ Anglio gajnis en la Ses-Nacia Rugbea Turniro. Ili gajnis, kiam ili ludis kontraŭ Skotlando. Anglio gajnis 61 (sesdek unu) poentojn, kaj Skotlando gajnis nur 21 (dudek unu) poentojn. Rugbeo estas sporto, kiun oni ludas per ovala pilko.

En la turniro, ses landoj konkursas. Pro tio, la konkurso, aŭ turniro, estas nomata Ses-Nacia Rugbea Turniro. La ses landoj kiuj konkursas estas: Anglio, Francio, Irlando, Italio, Kimrio, kaj Skotlando.

Sud-korea Prezidentino Park Geun-hye elpostenigita

Park Geun-hye
(foto-fonto)

PARK Geun-hye estis la 11a (dek unua) kaj unua virina Prezidentino de Sud-Koreio. Ŝi estis hodiaŭ elpostigita per leĝa tribunalo pro korupteco. Kvankam ŝi nun estas sen la oficiala posteno, ŝi ankoraŭ ne forlasas la prezidentan loĝejon. Laŭ raportoj, la kialo por la elpostenigo estas, ke la tiama Prezidentino misuzis la prezidentan postenon por helpi sian amikinon CHOI In-Sook en financaj aferoj.

Bataloj inter policistoj kaj protestantoj okazis hodiaŭ en la stratoj de Seulo. La ĉefurbo de Sud-Koreio, Seulo, gastigos la esperantan Universalan Kongreson en julio 2017.

Viro atakis kvin homojn per hakilo en Düsseldorf

Düsseldorf fervojstacidomo
(foto-fonto)

Laŭ polica raporto, viro ĉi-vespere atakis per hakilo kaj tiel vundis kvin homojn en la fervojstacidomo en Düsseldorf, Germanio. Neniu ĝis nun mortis pro la atakoj. Unu atakinton arestis la policistoj. La kialo por la atako estas ankoraŭ ne konata. Oni haltis la fervojan trafikon al la stacidomo.

Peugeot-Citroen aĉetas rivalajn aŭto-fabrikantojn Vauxhall/Opel

Peugeot

La franca firmao Groupe PSA (Grupo PSA), kiu posedas la komercajn aŭto-fabrikantojn Peugeot kaj Citroën, ĉi-semajne anoncis, ke ili akiras la eŭropan parton de la usona aŭto-firmao GM. La eŭropa parto de GM ĝis nun estis la aŭto-frabrikantoj Vauxhall kaj Opel.

Kun Vauxhall, Opel, Peugeot kaj Citroën ĉiuj en la sama komerca grupo, la Groupe PSA estas la due plej granda aŭto-firmao en Eŭropo. La unue plej granda estas la rivala Volkswagen.

Feliĉan Internacian Tagon de Virinoj

Internacia Tago de Virinoj
(foto-fonto)

Hodiaŭ ni festas tutmonde la virinojn de la mondo.

Laŭ Vikipedio: "Tiu ĉi tago estas grava festotago pri la atingitaj ekonomiaj, politikaj kaj sociaj rezultoj de virinoj."

Laŭ Wikileaks, la CIA povas kodspioni vian televidilon

Wikileaks

Wikileaks, la sendependa kontraŭ-sekreta servo, hodiaŭ diris, ke la usona CIA (Centra Agentejo de Inteligenteco) povas kodrompi en Samsung F8000-televidilojn, Android- kaj Apple-poŝtelefonojn, kaj Vindoza komputilojn. Per tiuj kodrompiloj, la inteligentecaj instancoj povus spione aŭskulti aŭ vidi ĉion, kio okazas per la elektronika ilo. La kutima uzo de tiaj kodumoj estus gajni informon pri teroristoj aŭ landoj kaj homoj, kiuj kontraŭas malutile la spionan instancon.

Wikileaks estas retejo, kiu eldonas sekretajn dokumentojn ofte kontraŭleĝe sen permeso de la eldonanta instanco.

Kritikantoj plendas nur pri geja protagonisto el Disney-a filmo pri amo inter virino kaj besto

Josh Gad, kiu rolludas LeFou

Kritikantoj en Rusio plendis pri geja protagonisto el la nova filmo "Bela kaj la Best'" (Beauty and the Beast) de la filma firmao Disney. La protagonisto LeFou (rolludate de aktoro Josh Gad) estas geja en la filmo, laŭ Disney.

La filmo estas ĉefe pri amo de bela virino kaj bova monstro, t.e. (tio estas) la besto, kiuj enamiĝas unu kun la alia. Tamen, por rusaj cenzuristoj, la ebleco havi en la filmo malgravan gejan protagoniston estis sufiĉa, por ke la filmo ne estu permesata en Rusio por tiuj pli june ol 16 (dek ses) jarojn. Lau la rusaj cenzuristoj, la filmo disdonas "gejan propogandon al junuloj", kiu estas kontraŭ rusa leĝo.

LeFou estas la unua geja protagonisto kiun Disney kreis.

Okazis spiona subaŭskultado de telefonvokoj ĉe Trump Towers, laŭ usona Prezidento Trump

Trump uzas poŝtelefonon
(foto-fonto)

Usona Prezidento Donald Trump ĉi-semajnfine raportis, ke spiona (sekreta informo-servo de la registaro) subaŭskultado (sekreta, eble-senpermesa aŭskultado) okazis ĉe sia komerca kaj loĝeja domego Trump Tower (Trump-Turo) en Novjorko, Usono. Laŭ Trump, la subaŭskultado okazis, kiam li estis kandidato por usona prezidento. La aŭskultintoj, laŭ Trump, estis la la usona spiona instanco. Tamen Trump ĝis nun ne jam ofertis pruvaĵon pro sia postulo.

Kaj Barack Obama, la tiama prezidento de Usono, kaj la eks-estro de la usona spiona instanco, James Klapper, ambaŭ negis la postulon de Trump.

Ĉinio plikreskigas militisto-servan elspezon je 7%

Ĉina vic-minstro por eksterlandaj aferoj,
Fu Ying
(foto-fonto)

La Popola Respubliko de Ĉinio anoncis, ke ili kreskigos la buĝeton por militisto-serva elspezo je 7% (sep procento) dum 2017 (dumil dek sep) dum Ĉinio modernigas sian militan servon. La proparolanto por la ĉina registaro, vic-minstro por eksterlandaj aferoj, Fu Ying anoncis tion hodiaŭ. Laŭ ŝi, la usona registaro eble timas, ke Ĉinio preterpasos Usonon en milita kapableco, sed ŝi ankaŭ notis ke estas granda malsimileco inter la du landoj.

Frue ĉi-semajne, usona Prezidento Donald Trump anoncis, ke la elspezo por la usona militisto-servo pligrandigas je 10% (dek procento).

Usona Prokuroro Jefferson Sessions forlasas pozicion en FBI-enketo

Jeff Sessions
(foto-fonto)

La Prokuroro (ĉefa advokato de la registaro) de Usono, Jefferson Sessions, hieraŭ forlasis sian pozicion en FBI-enketo. La FBI (usona Federacia Buroo de Enketo) nuntempe esploras pri supozaj ligoj inter Rusio kaj usona voĉdona fraŭdo. Sessions malkonfesis, ke li parolis kun la rusa ambasadoro. Sessions tamen devis eligi sin de la enketo, ĉar oni trovis pruvaĵon, ke li parolis lastjare al rusa ambasadoro Sergej Kisljak.

Politikaj kritikantoj nun postulas, ke Sessions devas abdiki sian pozicion de prokuroro. Parolante pri la afero, usona Prezidento Donald Trump defendis Porkuroron Sessions kontraŭ la kritikaj akuzoj.

Akvo refluas el la kranoj ĉe Santiago, Ĉilio

La Rivero Maipo
(foto-fonto)

Trinkebla akvo revenas denove al Santiago post akva manko. Dum kelkaj tagoj la akvo ne fluis el la kranoj por 4 (kvar) milionoj da enloĝantoj en la ĉilia ĉefurbo, Santiago. La problemo komencis dimanĉon. Ĝin kaŭzis granda inundo ĉe la rivero Maipo. La inundo malpurigis la riveron per rubo, ŝtonoj kaj koto. La rivero Maipo estas la fonto de la trinkebla akvo por Santiago.

Oni diris, ke oni devas ne trinki la akvon ĝis la rivero estas denove klara. Restoracioj, lernejoj, kaj komercoj ne rajtis malfermi dum la akva manko. Nun la plej multe da partoj de la urbo nun povas denove ricevi puran akvon.

Dum la inundoj, 3 (tri) homoj mortis.

Tamil Nadu malpermesas trinkaĵojn Kokakolaon kaj Pepsi

Coca-Cola

La trinkaĵoj Kokakolao (Coca-Cola) kaj Pepsi estis hodiaŭ malpermesataj en la plej suda barata ŝtato Tamil Nadu. La celo de la malpermeso estas, por ke homoj tie subteni anstataŭe lokajn trinkaĵojn laj produktojn.

Oni ankaŭ protestis kontraŭ la trinkaĵojn ĉar ili enhavas multan sukron, kiu estas malbonsana.

La Ludoj de la Komunumo de Nacioj tro kostas por Sud-Afriko

Durban 2022

Durban, la sud-afrika urbo kiu intencis gastigi la sportajn Ludojn de la Komunumo de Nacioj en 2022 (dumil dudek du), konsilis hodiaŭ, ke la kosto de gastigo troiĝas. Tiel raportis la sud-afrika financa ministro Fikile Mbalula. La finan decidon faros la Komunuma Ludoj-Federacio.

La angla urbo Liverpolo jam anoncis, ke tio volas gastigi la Ludojn anstataŭe, se Durban ne povas gastigi.

La Komunumo de Nacioj estas grupo de landoj kiuj kunhavas komunumajn kulturon, historion, lingvon kaj fidon je demokratio, homaj rajtoj kaj leĝoj. Ĝi enhavas 53 (kvindek tri) landojn, plejparte landojn de la antaŭa brita imperio.

Se la ludoj ankoraŭ okazus en Durban, tio estos la unua fojo, ke tiuj Ludoj okazas en Afriko.

Du turistoj flugos ĉirkaŭ la Luno en 2018

Imaga bildo de SpaceX-kospoŝipo
(foto-fonto)

La kosmo-firmao SpaceX anoncis hieraŭ, ke ili sendos du turistojn ĉirkaŭ la Luno en 2018 (dumil dek ok). La estro de SpaceX, Elon Musk, diris ke du ne-nomitaj turistoj jam pagis signifan deponon por vojaĝi. La homaro laste vizitis la Lunon en la jaro 1972, kiam usonano Eugene Cerney estis la lasta homo stari sur la Luno.

La plano estos uzi la SpaceX-kosmoŝipon Falcon Heavy (Falko Peza), kiu fakte ne jam eĉ flugas, por vojaĝi tian profundan kosmon. SpaceX planas vojaĝi al Marso en 2020 (dumil dudek).

Granda eraro ĉe la Oscar-premioj

Oscar-Premio
(foto-fonto)

Hieraŭ-vespere en Losanĝeleso, Usono, okazis granda eraro, kiam aktoroj Faye Dunnaway kaj Warren Beatty anoncis erare, ke la filmo "La La Land" gajnis la Oscar-premion por la plej bona filmo. La eraro okazis kiam la anoncanto, Dunnaway, ricevis la malĝustan karton. La gajnantoj jam komencis siajn akceptajn prelegetojn, kiam oni malkovris la eraron, kaj tiel ili subite ne plu estis la gajnantoj.

La ĝusta gajanto de la premio por la plej bona filmo estas fakte la filmo "Moonlight".

Esperanto-ekzameno-tago okazos en junio 2017

Esperanto KER Ekzamenoj

Oni denove okazigos tutmondan ekzameno-tagon por Esperanto-studantoj je la 10a (deka) de 2017 (dumil dek sep), kaj oni povas partopreni en multaj lokoj ĉirkaŭ la mondo. La akreditigo de la ekzamenoj kaj kunlaboro estas de la hungara Ŝtata Lingvoekzamena Centro en Budapeŝto, la ĉefurbo de Hungario. La ekzamenoj estis lanĉitaj de UEA en 2008. La ekzamenoj konformas al la Komuna Eŭropa Referenckadro (KER), kiuj estas difinitaj lingvokonaj normoj.

Por pli da informo pri la ekzamenoj, vizitu edukado.net

Sorĉado kontraŭ Trump

Oranĝa kandelo

Hieraŭ-nokte miloj da sorĉistoj tra la tuta Usono kune samtempe faris magion, por sorĉi kontraŭ usona Prezidento Donald Trump. Ili celis kateni (enligi, haltigi) la potencon de Trump por fari malbonon. Laŭ la gesorĉistoj, oni povas fari tion per magio. Por sorĉi kontraŭ Trump, iu sorĉisto devas uzi oranĝan kandelon, inter aliajn. La kandelo, aparte la oranĝa koloro, ŝajne staras kiel simbolo de la Prezidento.

La Papo sugestas, ke pli bonas esti ateisto ol hipokrita katoliko

Lia Moŝto, La Papo Francisko

Dum prelego en Vatikano je ĵaŭdo, la Papo (ĉefpastro de la romkatolika eklezio) sugestis, ke estas pli bone vivi kiel ateisto (iu kiu ne kredas je Dio), ol esti hipokrita katoliko. La Papo kritikis homojn, kiuj diras, ke ili laŭdire kondukas kristanajn vivojn, sed laŭ agoj fakte ne kondukas tiajn vivojn. La ĉefa celo de lia prelego estis esence: praktiku kion vi predikas.

Lia Moŝto La Papo Francisko ankaŭ diris en la jaro 2013, ke oni devus rigardi ateistojn kiel bonajn homojn, se ateistoj faras bonan agadon.

Trump: La Muro estos konstruita pli rapide ol atendite

La ebla Trump-Muro
(foto-fonto)

Usona Prezidento Donald Trump hodiaŭ promesis, ke la Trump-Muro inter Usono kaj Meksikio estos konstruita "pli rapide ol atendite". La Muro laŭ Trump protektos Usonon de malbonaj homoj kiu volas enmigri en Usonon. La Trump-Muro povos kosti pli ol 21 bilionojn da usonaj dolaroj.

La promeso venis unu tagon post la vizito de la enlanda kaj la landsekureca usonaj sekretarioj vizitis la ekvivalentajn ministrojn en Mesik-Urbo. Trump antaŭe diris, ke li pagigos Meksikion por la Muro, sed Meksikio ne konsentis.

Venenigo de Kim Jong-nam uzis VX-nervan venenon, laŭ malajzia polico

Venenintino Doan Thi Huong

Raporto en Malajzio hodiaŭ konsilis, ke la veneno kiu mortigis la nord-koreon Kim Jong-nam estis VX nerva veneno. La venenon trovis malajzia polica laboratorio (domo aŭ loko por eltrovi sciencajn aferojn) sur la vizaĝo de la korpo de Kim Jong-nam. La uzo de VX nerva veneno estas malpermesata laŭ la internacia traktato Konvencio pri Kemiaj Armiloj, sed nur kvar landoj ne subskribis la traktaton, nome Israelo, Sud-Sudano, Egiptio, kaj rimarkinde Nord-koreio.

Sud-Koreio kulpigas Nord-koreion por la mortigo, sed la malajziaj policanoj kulpigas nur nord-koreojn. La policanoj ankoraŭ serĉas kelkajn nord-koreojn pri la afero. Kim Jong-nam mortis je la 13a (dek tria) de februaro, kiam du virinoj viŝis venenolikvan tukon sur lian visaĝon. La mortinto estis la duon-frato de la nuna estro de Nord Koreio Kim Jong-un.


Malajzio jam arestis multajn homojn, inkluzive la venenintajn virinojn, sed la virinoj protestis. La virinoj kredis, ke ili nur partoprenis je petolado (ŝerca afero).

NASA malkovras novan planedaron

Imaga bildo de la sep ekstersunasistemaj planedoj
(bildo-fonto:  NASA-JPL/Caltech)

Usona kosmo-servo NASA (anglalingve: National Aeronautics Space Administration; Nacia Aeronaŭtika Kosmo-Administrado) hieraŭ anoncis, ke ili trovis sep novajn planedojn, kiuj estas ekster nia suna sistemo. La planedoj ĉirkaŭas stelon nomitan TRAPPIST-1, kaj estas je distanco de 40 (kvardek) lumjaroj de nia planedo, la Tero. Ili estas ekstersunasistemaj planedoj.

Kio estas aparta pri tiuj planedoj? Ili ĉiuj estas simila al nia planedo. Neniam antaŭe oni trovis tian amason da multaj planedoj en la sama stela sistemo. Povas esti, ke ili havus likvan akvon sur unu el la planedoj. Likva akva estas bezonata por vivokapablo, kiel ni teranoj nuntempe konas science vivokapablon.

Granda pando Bao Bao forlasas Usonon

Aparta FedEx-aeroplano kun bildo de Bao Bao,
kiu kondukos la grandan pandon al Ĉinio
(foto-fonto)

La trijaraĝa granda pando, Bao Bao, hodiaŭ flugas el Usono al nova vivo en Ĉinio, laŭ longtempa interakordo kun Ĉinio. Ŝi flugas per aparta flugo de la livera firmao FedEx. Ŝi naskiĝis en la Smithsonian National Zoo (Smithsonian Nacia Zoologia Ĝardeno) en Vaŝingtono, Usono, en 2014 (dumil dek kvar).

Pandoj pro rareco estas protektitaj bestoj, kaj nombras entute malpli ol 2.000 (dumil). Kiam ŝi sesjariĝas, Bao Bao aliĝas en bestobredadan programon por bredi la sekvan generacion.

Laŭ Juncker, Unuiĝinta Reĝlando ricevos grandan fakturon pro Breksiĝo

Jean-Claude Juncker,
Prezidento de la Eŭropa Komsiono
(foto-fonto)

La Prezidento de la Eŭropa Komisiono, Jean-Claude Juncker, hodiau diris, ke la Unuiĝinta Reĝlando ricevos grandan fakturon por la tiel nomata "Breksiĝo" (kiel Brita eksiĝo de la angla Brexit), ankaŭ nomita en Esperanto "Briteliro". Laŭ raportoj, la Unuiĝinta Reĝlando devos pagi ĝis sesdek bilionoj a eŭroj por eliri. Li diris ke tio okazos "senrabate kaj ne
senkoste", kaj li ankaŭ promesis malfacilajn negociojn.

Post la Breksiĝo-referendumo en 2016, kiam la popolo de Britio apenaŭ voĉdonis forlasi la Eŭropan Union, okazis multa konfuzo pri la kondiĉoj de la eliro.  La Breksiĝo ne povas esti oficiale dimplomatie diskutataj, ĝis Britio formale sciigas ke la eliro komencas laŭ la reguloj en Artikolo 50 (kvindek) de la Lisbona Traktato.

Hodiaŭ en la brita registara supera ĉambro, la tiel nomita Domo de la Lordoj, oni debatas la proponitan novan leĝon, por permesi laŭ brita leĝo la eliron.

Voĉdonado komencas por "Teo kaj Amo" konkurso

"Teo kaj Amo" konkurso
(foto-fonto)

Voĉdonado hodiaŭ ekkomencas por la konkurso de mallongaj filmoj nomita "Teo kaj Amo". Organizata de kaj la registaro de Hangzhou kaj Ĉina Radio Internacia, la konkurso allogis 77 (sepdek sep) filmetojn el 27 (dudek sep) landoj, el Eŭropo, Azio, la Amerikoj, kaj Afriko.

Oni estas invitita voĉdoni, kaj povas nun tiel partopreni por elekti la 10 (dek) plej ŝatatan ekde hodiaŭ, ĝis la 10a de aprilo, 2017 (dumil dek sep). Por voĉdoni, iru al Ĉina Radio Internacia.

Kvin homoj mortis, kiam aeroplano kraŝis sur butikumejon en Aŭstralio

Jen la aeroplano, kiu kraŝis
(foto-fonto)

Hodiaŭ aeroplano kraŝis sur butikumejon Direct Factory Outlets en la urbo Melbourne, Aŭstralio. Kvin homoj en la aeroplano mortis en la kraŝo apud la flughaveno Essendon. La aviadilo kraŝis pro motora paneo.

Kvar el la mortintoj estis usonanoj. La butikumejo ne jam malfermis por la mateno, do bonŝance neniu estis en la butikumejo.

Malsatega krizo deklarita en partoj de Sud-Sudano

Sud-Sudano

Hodiaŭ dekaris la Unuiĝintaj Nacioj, ke partoj de Sud-Sudano suferas pro malsatego kaj subnutrado. Tri jaroj de civila milito kaj ekonomia fiasko kaŭzis krizon por ĉirkaŭ 100.000 (cent mil) homoj en la Unity-ŝtata parto de la lando, kaj homoj jam mortas pro manko de manĝaĵo.

Ankaŭ ĉirkau kvin milionoj da homoj urĝe bezonas mangaĵon. La ekonomia inflacio ankaŭ kontribuas al la kriza situacio, kaj en partoj, nenia pluvo falis dum la lastaj du jaroj. La Monda Manĝaĵo-Programo (World Food Programme, WFP) urĝas rapidan agadon.

Rusa Ambasadoro al UNo Vitalij Ĉurkin mortas

Vitakij Ĉurkin
(foto-fonto)

La ambasadoro de Rusio al la Unuiĝintaj Nacioj (UNo), Vitalij Ĉurkin, forpasis hodiaŭ en Novjorko, Usono.

Kiel honorita diplomatio, li servis kiel ambasadoro al la UNo ekde 2006 (dumil ses). Morgaŭ estus lia 65a (sesdek kvina) naskiĝtago.

Trump kaŭzas konfuzon en Svedio

Svedio: konfuzita

Usona Prezidento Donald Trump hieraŭ kaŭzis en Svedio multan konfuzon, kiam, parolante pri terorismo, li diris: "rigardu tion, kio okazis hieraŭ-vespere [vendredon] en Svedio". Trump prelegis en Florido, Usono, al grupego da siaj subtenantoj, kiam li menciis Svedion.

Tamen, nenio okazis tiel en Svedio, fakte dum la lastaj kelkaj tagoj. La sveda ambasadoro en Usono nun demandas al la usona registaro por lerni kio fakte okazis en Svedio, ĉar la svedoj mem ne povas diveni, pri kio Trump babilis.

Tio ne estas la unua fojo, ke unu el la registaro de Trump citis eventon, kiu vere ne okazis. En jaro 2017, Kellyanne Conway, konsilanto al la Prezidento, parolis pri supoza masakro ĉe Bowling Green, Kentukio, Usono. Tamen la supoza masakro neniam fakte okazis.

SpaceX lanĉas sukcese raketon de Florido

SpaceX raketo Falcon 9
(foto-fonto)

Usona privata firmao SpaceX hodiaŭ lanĉis la raketon Falcon 9 sukcese. La lanĉo okazis la unuan fojon ĉe Cape Canaveral, en Florido, Usono, de la Kennedy-Kosmo-Centro. Ĝi estis la dua provo lanĉi ĉi tiun raketon.

La raketo reprovizos la Internacian Kosmo-Stacion.

Iraka Armeo Klopodas Rekapti Urbon Mosul

Flughaveno ĉe Mosul antaŭe
(foto-fonto)

La iraka armeo hodiaŭ ekkomencis klopodon rekapti la tutan urbon Mosul, kiu estis okupita per Daiŝo (la tiel nomata Islama Ŝtato). Daiŝo estas terorista fundamentista grupo kiu nuntempe okupas partojn de Sirio kaj Irako.

La orientan parton de la urbo Mosul jam kaptis la iraka armeo, kaj ili nun komencas ataki Daiŝon en la okcideta parto de la urbo. La iraka armeo jam atingas kelkajn partojn de la urbo apud la flughaveno, kaj tiuj partoj estas nun iraka, ne daiŝa, je la unua tempo ekde tri jaroj.

Usono kondukos mararmean patroladon en la Sudĉina Maro

USS Carl Vinson
(foto-fonto)

Usono anoncis, ke ili kondukos kutimajn mararmean (armeo kiu batalus per ŝipoj) patroladon en la Sudĉina Maro per la milita ŝipo USS Carl Vinson. La Popola Respubliko de Ĉinio jam sciis pri la ŝipaj movadoj, kaj konsilas al Usono ne defii ĉinan suverenecon (rajto por sin-regi).

Laŭ la apudaj landoj, tiu maro apartenas al tiuj diversaj landoj ĉirkaŭ la maro. Tamen ili disputas inter si kiom da la maro apartenas al kiu lando. La landaj registaroj kiuj diras ke ili posedas la maron, aŭ partojn de la maro, estas Ĉinio, Tajvano, la Filipinoj, Vietnamio, Malajzio, kaj Brunejo.

Dum la lastaj kelkaj jaroj, Ĉinio konstruis novajn insulojn en la maro, kaj diris, ke ili defendas siajn rajton al la maro, sed kun kritiko de aliaj landoj. La maro plej ofte nomiĝas la Sudĉina Maro, sed en Vietnamio ĝi nomiĝas la Orienta Maro, kaj en la Filipinoj ĝi nomiĝas la Okcidenta Filipina Maro, aŭ la Maro de Luzon.

Elektado Morgaŭ por Nova Prezidento de Ekvadoro

Ekvadora Prezidento Rafael Correa
(foto-fonto)

Ekvadoranoj morgaŭ elektos novan prezidenton por Ekvadoro. La nuna prezidento, Rafael Correa, ne denove staros por la pozicio, post tri servoj kiel prezidento. La gajnonto de la elektado servos kvar jarojn kiel prezidento.

La ĉefaj kandidatoj estas:

• Cynthia Viteri, advokato: ŝi promesas pliajn laboreblecojn kaj impostmalleviĝon.
• Lenin Moreno, la nuna vicprezidento: li promesas pliajn rajtojn por handikapuloj.
• Guillermo Lasso, bankisto: li promesas plian investadon enlanden, kaj impostmalleviĝon.

Usono ja subtenas NATOn, laŭ usona Vicprezidento Pence

Usona Vicprezidento Mike Pence
(foto-fonto)

Ĉe sekureca kongreso en Munĥeno, Bavario, Germanio, usona Vicprezidento Pence diris ke Usono ja subtenas senhezite la Nord-Atlantikan Traktat-Organizon (NATO). NATO estas organizo de ŝtatoj kiuj kune laborus militserve kaj kune sindefendas, je ebleco de milito.

Pence tamen diris, ke aliaj landoj, krom Estonio, Usono, Unuiĝinta Reĝlando, Grekio, kaj Pollando, ne pagas sufiĉe por sia milito. Laŭ NATO-celoj, la kontribuoj devas esti minimume je 2% (du procento).

Verkisto kaj artisto Dick Bruna forpasis

Dick Bruna kaj Nijntje
(foto-fonto)

Hieraŭ la nederlanda verkisto kaj artisto Dick Bruna forpasis dum lia dormo. Li venis el la nederlanda urbo Utrecht, kaj estis 89 (okdek naŭ) jaraĝa. Li verkis kaj ilustris pli ol 200 (ducent) librojn dum lia vivo. Li estis plej fama por la infanaj libroj pri kunikleto (nomita Nijntje en la orginala nederlanda lingvo, Miffy en la angla).

"Falsa novaĵo", deklamas Prezidento Trump al ĵurnalistoj

Usona Prezidento Donald Trump
(foto-fonto)

Ĉe ĵurnalista konferenco, usona Prezidento Donald Trump hieraŭ frekventis diri liajn preferantajn vortojn "falsa novaĵo", kiam li ricevis demandojn de ĵurnalistoj, kiun li ne ŝatis.

Dum la ĵurnalista konferenco, li kritikis longtempe forte la ĵurnalistojn kaj atakis vorte la novaĵajn servojn kiuj demandis pri ligoj al Rusio, pri la ordono ne permesi enmigrantojn el certaj islamaj landoj, kaj pri aliaj temoj ne-plaĉaj al li. Li rifuzis respondi al demandoj de kelkaj ĵurnalistoj, deklamante, ke ili estas "falsa novaĵo".

Inter liaj vortaj atakoj, li ankaŭ anonis, ke la nova sekretario (ministro) pro laboro estas Alex Acosta. Trump ankaŭ parolis pri sia laboro, ke li onidire faras bonegan laboron.

Li ankaŭ deklamis, ke nova ordono venos por eligi enmigrantojn el certaj islamaj landoj, depost lia antaŭa ordono estis nuligita en leĝaj tribunaloj.

Teroristaj atakoj de Daiŝo (Islama Ŝtato) mortigas dekojn en Pakistano kaj Irako

La Sanktejo de Lal Shahbaz Mazaar en Sehwan, Pakistano

Teroristaj atakoj de Daiŝo (ankaŭ konata per la nomo Islama Ŝtato) mortigas dekojn per bomboj en Bagdado, la ĉefurbo de Irako, kaj per bombo en la urbo Sehwan en Pakistano.

La bombo en Bagdado eksplodis en aŭtovendejo en la okcidenta kvartalo de la urbego, kaj ĉirkaŭ 50 (kvindek) homoj mortis tie. Pli ol 50 (kvindek) ankaŭ suferis lezon (grava doloro, domaĝo, aŭ difektiĝo). Tio estis la tria bombo-atako de Daiŝo dum la lastaj tri tagoj.

La atako en Sehwan estis ĉe sanktejo, kie multaj homoj venis por preĝi. Sinmortigisto eksplodis sian bombon en la sanktejo. Preskaŭ 80 (okdek) homoj jam mortis. Pli ol 250 homoj suferis lezon.

Daiŝo akceptis kulpon por la atakoj.

Demokratia Respubliko Kongo ne povas pagi por starigi elektadon

Joseph Kabila

La Demokratio Respubliko Kongo hieraŭ anoncis, ke la lando ne povas pagi por starigi elektadon ĉi-jare. Laŭ la financministro Pierre Kangudia Mbayi, la afero tro kostas, je prezo de $1,8 (unu komo ok) bilonoj da usonaj dolaroj.

La nuna Prezidento Joseph Kabila jam estis elektita dufoje po sesjara prezidenteco. Laŭ la landa leĝo, oni ne permesas iun ajn elektitiĝi trifoje. Opoziciaj politikistoj kritikas la decidon.

Trump esploras aliajn solvojn krom la du-ŝtata solvo por Mezoriento

Trump kaj Netanyahu

Dum renktiĝo kun israela Ĉefministro Benjamin Netanyahu, usona Prezidento Donald Trump hodiaŭ anoncis, ke li esploras aliajn solvojn por paco en la mezorienta krizo inter Israelo kaj Palestino.

Israelo regas la landon tradicie judan en la konflikto, sed parto de la lando volas esti regita de palestinanoj mem. Multaj fundamentistaj palestinanoj volas forigi perforte la judojn tute el la lando.

La politiko de Usono dum dekoj da jaroj estis, ke la solvo por tiu konflikto estos havi du ŝtatojn en la regiono. Nuntempe la sola ŝtato vaste rekonata estas tio de Israelo. Tamen, en tute granda ŝanĝo, Trump forlasas la antaŭan usonan politikon pri la krizo, kaj nun sugestas, ke aliaj eblecoj povas esti esploritaj.

Kim Jong-nam mortigita en Malajzio

Kim Jong-nam en 2001

La plej maljunan fraton, Kim Jong-nam, de la nord-korea ĉefestro, Kim Jong-un, mortigis virino hieraŭ en flughaveno en Malajzio. Kim Jong-nam estis ekzilulo (ekzilo: stato kiam oni estas forigita el hejmlando sen permeso por reveni) el sia gepatra lando, kaj vojaĝis per falsa pasporto sub falsa nomo Kim Chol.

Kim Jong-nam intencis vojaĝi al Makao, kiam la virino venenis lin en subita atako ĉe la flughaveno en la malajzia urbego Kuala-Lumpuro. La malajzia policistoj arestis ŝin.

La registaro de Nord-Koreio nun postulas, ke la korpo de Kim Jong-nam revenas al ŝia hejmlando. Malajzio ne jam konsentas al la postulo.

Kameruno ekhaltigas interretan servon

Flago de Kameruno

Kameruno ekhaltigis interretan servon en la anglalingvaj partoj de la lando. La servo haltis je la mezo de januaro 2017 (dumil dek sep). La retiro de la interreto estas kontraŭ internacia leĝo, laŭ spertulo de la Unuiĝintaj Nacioj, David Kaye.

La manko de interreto venas onidire kiel puno kontraŭ la urboj Beau kaj Bamenda en la anglalingvaj partoj, kiuj dum antaŭnelongaj tempoj protestis kontraŭ lingvaj leĝoj en Kameruno. En Kameruno la ĉefurbo Yaounde devigas laŭleĝe la anglalingvajn partojn de la lando uzi la francan lingvon. Tiu leĝo
diskriminacias la anglaparolantojn.